Theo báo cáo từ các phương tiện truyền thông Australia cũng như một số nguồn tin quốc tế, Trung Quốc sẽ cấm nhập khẩu bảy loại hàng hóa của Australia bắt đầu từ ngày 6 tháng 11. Những mặt hàng này bao gồm than đá, lúa mạch, quặng đồng và tinh quặng đồng, đường, gỗ, rượu vang đỏ và tôm hùm. Nếu các báo cáo là chính xác, đây sẽ đánh dấu đợt trấn áp rộng rãi nhất từ trước đến nay của Trung Quốc đối với hàng hóa Australia.
The Australian Financial Review đưa tin vào ngày 3, theo giờ địa phương, rằng các tính toán cho thấy tổng giá trị hàng xuất khẩu của Australia sang Trung Quốc được liệt kê trong cái gọi là "danh sách cấm" này lên tới khoảng 6 tỷ AUD (khoảng 28,64 tỷ nhân dân tệ).
Mặc dù tính xác thực của cái gọi là "danh sách cấm" này vẫn còn gây nghi ngờ, thị trường đã sớm phản ứng—ngay trong ngày hôm đó, giá cổ phiếu của một công ty khai thác và thăm dò đồng tại Úc đã lao dốc hơn 8%. Trong khi đó, các nhà đầu tư trong ngành vẫn đang gấp rút kiểm chứng sự thật đằng sau tin tức này.
Một nguồn tin am hiểu vấn đề đã nói với tờ báo rằng thông báo về lệnh cấm nhập khẩu một số hàng hóa của Australia đã được các cơ quan chức năng Trung Quốc truyền đạt bằng lời trong một cuộc họp diễn ra vài tuần gần đây, và các nhà giao dịch lớn đã bắt đầu tiến hành quy trình này. Theo tờ báo, ít nhất một công ty thông quan Trung Quốc đã tạm dừng các thủ tục hải quan đối với bảy danh mục sản phẩm này.
Ngoài ra, South China Morning Post đưa tin vào cuối ngày hôm đó rằng Trung Quốc cũng có thể áp đặt lệnh cấm nhập khẩu lúa mì từ Australia, mặc dù thời điểm chính xác vẫn chưa rõ ràng.
Năm 2020-21, Trung Quốc dự kiến nhập khẩu 7,5 triệu tấn lúa mì, trong khi Australia sẽ sản xuất 29 triệu tấn và xuất khẩu khoảng 18,5 triệu tấn.
Đơn vị môi giới Lorentzen & Stemoco lưu ý trong báo cáo mới nhất gửi khách hàng hôm nay: "Mặc dù chỉ có 8% lúa mì của Úc được xuất khẩu sang Trung Quốc, điều này sẽ tiếp tục làm gián đoạn thị trường vận tải hàng rời."
Kết quả là, điều này có thể dẫn đến tình trạng tắc nghẽn tàu thuyền đáng kể, buộc các tàu phải chuyển hướng sang các thị trường khác.
Trong 10 tháng đầu năm nay, lượng than nhập khẩu bằng đường biển từ Nga vào Trung Quốc đã tăng 40% so với cùng kỳ năm trước. Cho đến nay, Nga vẫn chưa có đủ năng lực sản xuất để bù đắp hoàn toàn sự thiếu hụt nguồn cung than của Australia. Theo Braemar ACM, một công ty quản lý than của Australia, điều này có thể dẫn đến việc mở rộng thương mại đường dài từ Canada và Mỹ, cũng như gia tăng các chuyến hàng than vận chuyển bằng đường bộ từ Mông Cổ.
Truyền thông nước ngoài suy đoán có hai nguyên nhân chính: Thứ nhất, điều này liên quan đến các chính sách phòng chống COVID-19 của Trung Quốc. Gần đây, Trung Quốc đã phát hiện virus corona trong nhiều loại hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia khác nhau. Để ngăn chặn nghiêm ngặt các đợt bùng phát do nhập khẩu, Trung Quốc đã buộc phải thu hẹp phạm vi quy định về nhập khẩu. Nguyên nhân thứ hai, theo truyền thông nước ngoài, là tình trạng hiện tại của mối quan hệ Trung Quốc - Australia, cũng như lập trường của Australia đối với Trung Quốc. Họ cho rằng yếu tố thứ hai mới là nhân tố chính thúc đẩy tình hình này.
Các quan chức chính phủ Australia đã có những phản ứng trái chiều.
*Tờ Sydney Morning Herald* của Australia đưa tin rằng ông Birmingham, người đứng đầu Bộ Thương mại Australia, đã phát biểu hôm 3 rằng ông đã trao đổi với các ngành công nghiệp liên quan và bày tỏ lo ngại về nội dung của báo cáo. Sau đó, ông Birmingham cảnh báo rằng ông có thể đưa vấn đề này lên cao hơn bằng cách kêu gọi Tổ chức Thương mại Thế giới.
Thủ hiến Tây Úc Mark McGowan đã chỉ trích chính phủ Australia về vấn đề này, đồng thời cho biết ông từ lâu đã cảnh báo chính phủ liên bang về những hành động sai lầm của họ, vốn có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho Australia.
Về vấn đề kinh tế và thương mại Trung Quốc - Australia này, Trung Quốc đã nhiều lần nhấn mạnh: tôn trọng lẫn nhau là nền tảng cho sự hợp tác.
Ngày 3 tháng 11, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân đã phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ rằng các cơ quan chức năng liên quan của Trung Quốc tiến hành kiểm tra và kiểm dịch đối với hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài một cách nghiêm ngặt theo đúng luật pháp và quy định. Trung Quốc luôn tin rằng mối quan hệ Trung Quốc - Australia lành mạnh và ổn định phù hợp với lợi ích căn bản của nhân dân hai nước.
Vương Văn Bân cũng chỉ ra rằng sự tôn trọng lẫn nhau là nền tảng và đảm bảo để hai nước tiến hành hợp tác thực chất.